Göynük El Sanatları Paneli ve Göynük El Sanatlarının Geliştirilmesi ve Ekonomiye Kazandırılması Çalıştayı

16–17 Temmuz 2010 GÖYNÜK

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi (BAMER), Gazi Üniversitesi Türk El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi ( TESAM) ve Göynük Belediyesi tarafından düzenlenen panel ve çalıştayın sonuç bildirgesi:

16 Temmuz 2010 Cuma günü Doç. Dr. Feriha Akpınarlı ve Doç. Dr. Levent Kayapınar’ın oturum başkanlığında yapılan Göynük El Sanatları Panelinde; Yrd. Doç. Dr. Azize Aktaş YASA “Kültürel Zenginlikleri İle Göynük”, Doç. Aysen SOYSALDI “Göynük El Dokuması Tokalı Örtme ve Peşkir Örneklerinin Tanıtımı”, Yrd. Doç. Dr. Fatma Nur BAŞARAN “Göynük Kirkitli Düz Dokuma Örnekleri”, Yrd. Doç. Dr. Hülya KÖKLÜ KASAPLI “Göynük El İşlemeleri” ve Öğr. Gör. Nihal ÜLGER “Göynük İğne Oyaları” konusunda konuşmalar yapmıştır. Bu panel ile çalıştaya zemin hazırlamak üzere bir durum tespiti yapılmış, sorunlar belirlemiş ve bu konuda yöre halkının görüşleri alınmıştır.

17 Temmuz 2010 Cumartesi günü Prof. Dr. Mustafa KARA ve Belediye Başkanı Kemal KAZAN’ın başkanlığında yapılan çalıştay da “Göynük El Sanatlarının Geliştirilmesi Ve Ekonomiye Kazandırılması” konusu üzerinde durulmuştur. Prof. Dr. Mustafa Kara “Turizmde Sürdürülebilirlik Açısından El Sanatlarının Önemi”, Doç. Dr. Feriha AKPINARLI “El Sanatlarında Kalite ve Pazarlama Sorunları”, Doç. Aysen SOYSALDI “El Sanatları Sergi ve Pazarlama Sorunları”, Prof. Dr. Vildan ÇETİNTAŞ “El Sanatlarında Yerel Yönetim-Üniversite İşbirliği”, Yrd. Doç. Dr. Lale ÖZDER “Folklorik Bebek Yapımı” başlıklı konuşmalar yapmışlardır. Çalıştaya; Göynük Halk Eğitim Merkezini temsilen Yaşar ŞAHİN, Kent Konseyi Kadınlar Komitesini temsilen Ayten AKSOY, Göynük Kadınları Kalkındırma, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneğini temsilen Sibel ALCAN katılarak yerel sorunları dile getirmişlerdir.

Çalıştay sonucunda aşağıdaki sorunlar tespit edilmiştir:

1—Örtmelerde 30 yıl öncesine kadar renkli ipek ve pamuk iplikler kullanılırken bugün desenlerde orlon kullanılmaktadır,

2-Malzeme temini konusunda zorluklar (yüksek fiyat ve istenilen kalitede) yaşanmakta bu sıkıntılar ürünün fiyatlandırılmasını olumsuz etkilemektedir,

3-Yeni örtmelerin desenlerinde olabildiğince az motif kullanımı ve kısa kenar bordürlerinde yozlaşma görülmektedir,

4-Günümüzde işlevini kaybeden bu dokumalar sadece merkezde yapılıp köylerde yapılmamaktadır,

5-Tezgahlarda sadece düz beyaz pamuklu bez ve alaca dokumalar yapılmaktadır,

6—İşleme, ağaç işçiliği, örücülük (iğne oyası ve çoraplar) vb. el sanatları tamamen kaybolmak üzeredir,

7-Göynük kültürünün önemli bir unsuru olan yöresel yemekler yeteri kadar tanıtılamamaktır,

8-Göynük’e has olan ve “kabalar basması” olarak tanınan yazmacılık sanatı yok
olmak üzeredir.

Bu çalıştay sonucunda aşağıdaki kararlar alınmıştır:

1-Göynük’te geçmişte yapılıp günümüzde yapılmayan veya yapımı devam eden el sanatlarını belgelemek, tanıtmak ayrıca üretim, pazarlanmaları konusunda projeler hazırlamak ve uygulamak,

2-Göynük El Sanatlarını günümüz koşullarında çağdaş tasarımlarla yeniden üreterek canlandırmak,

3-Göynük El Sanatları Merkezi kurmak, bu merkezde özellikle; dokümantasyon ünitesi, tasarım ünitesi, üretim (reprodüksiyon) üniteleri (bez, halı, kilim, oya, takı vb.), bakım, saklama ve tamir (konservasyon ve restorasyon) ünitesi, araç-gereç üretim ve depolama ünitesi, sergili satış (show room) ünitesi oluşturmak,

4-Kurulacak olan Göynük El Sanatları Merkezi’nce kamu ve özel kurumlarca yapılan el sanatlarını kontrol ederek yozlaşmayı önlemek,

5-Göynük El Sanatları ile ilgili kataloglar hazırlayarak yurt içi ve yurt dışı faaliyetlerde tanıtmak, bilimsel toplantılar düzenlemek, sunmak ve yayın haline getirerek kalıcılığını
sağlamak,

6—Üniversite-yerel yönetim ve Kent Konseyi Kadınlar Komitesi, Göynük Kadınları Kalkındırma, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneğini gibi sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği sağlamak, yeni projeler üretmek ve uygulamak,

7-Göynük El Sanatları konusunda kitle iletişim araçlarında yayınlanmak üzere konu uzmanları tarafından belgesel programlar yapmak,

8-Göynük Halk Eğitim Merkezi tarafından hazırlanacak bir proje kapsamında kooperatifleşme teşvik edilerek, kurslar düzenlenerek bu değerli dokumalara güncel işlev kazandırmak,

9-Yörede yapılan dokumaların büyük firmaların ürünlerinde kullanılması sağlanarak yöre köylerinde iş imkanları yaratmak,

10-Göynük’e has olan ve “kabalar basması” olarak tanınan yazmacılık sanatının yeniden canlandırılması ve doğal boyalarla uygulanmasını sağlanmak,

11-Yörede yapılan dokumalarda kullanılan sentetik materyaller yerine doğal malzemelerin (özellikle ipek böcekçiliğinin canlandırılarak ipek ipliğin kullanılması) kullanılmasını sağlamak

12-Yörede doğal boyacılığın canlandırılması, geliştirilmesi ve uygulanmasını sağlayacak girişimlerde bulunmak,

13-Göynük’te bulunan zengin giyim kültürünü bebekler üzerinde yaşatarak, yerli ve yabancı turizme hizmet edip yöreye ekonomik katkı sağlamak,

14-Göynük El Sanatları Fuarı veya Festivali yaparak bunu geleneksel hale getirmek,

15-Göynük El sanatlarında kullanılmış olan orijinal motiflerin katalogunu yaparak yeni üretimlerde kullanılmasını sağlamak,

16-Göynük El sanatlarının tanıtımı ve satışının yapılabileceği bir web sitesi düzenlemek,

17— Göynük’te Uygulamalı bir Halk Bilim Müzesi kurmak,

18-Göynük kültürünün önemli bir unsuru olan yöresel yemeklerin tanıtımını yapmak,

19—“Göynük El Sanatları Paneli” ve “Göynük El Sanatlarının Geliştirilmesi ve Ekonomiye Kazandırılması” Çalıştayı sonuçlarını basılı yayına dönüştürmek.